SSS Sıkça Sorulan Sorular
Enerji uzmanları ve bilim adamları geleceğin
enerji ihtiyacının yenilenebilir enerjiden karşılanacağını sık sık
vurguluyorlar. Yakın zamanda fosil bazlı yakıtlar yerlerini başta Güneş olmak üzere
rüzgâr ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarına bırakacak.
Güneş enerjisinin temiz, düşük maliyetli, yenilenebilir olması
GES kurmak isteyenlerin aklına güneş enerjisi karlı mı sorusunu
getiriyor. 1MW’a kadar lisans almadan da kurulabiliyor olması, elektrik
maliyetinden kaçmak isteyen herkesin ilgisini çekiyor. Fakat ekonomik
dalgalanma, döviz kurunun sürekli artış göstermesi GES kurulumunu da etkiliyor.
Görünürde GES kurulumu pahalı bir yatırım olarak görülebilir. 1MW’lık araziye
kurulan GES’lerin maliyeti 2021 fiyatlarına göre 700.000-900.000 USD’ye kadar
düşmüş durumda. Fakat benim arazim var; 1MW’lık bir Güneş Enerjisi Santralleri (GES) kurmak istiyorum;
dediğinizde bunu kuramıyorsunuz, çünkü arsanın bulunduğu yere bağlı bir Enerji Nakil Hattı (ENH) olması gerekiyor ve
bu Enerji Nakil Hattı (ENH) bağlanacağı TEİAŞ
trafosunda kapasite olması gerekiyor; 2016 yılından beri ne yazık ki yeni trafo
kapasitesi verilmiyor. Dolayısıyla devletin yaptığı ihaleler dışında araziye yeni Güneş Enerjisi Santralleri (GES) kurmak pek mümkün
değil. Güneş Enerjisi Santralleri (GES) kurmak
istiyorsanız bu şimdilik sadece fabrikanız, işletmeniz ve konutlarınız üzerine
kuracağınız sistemlerle mümkün. Bunun için eğer kuracağınız Güneş Enerjisi Santralleri
(GES) 10KW ve altı bir sistem ise; prosedürleri daha kısa ve göreceli olarak
kolay; eğer 10KW üstü bir sistem ise 3 aylık bir süreçten geçip çağrı mektubu almanız gerekmektedir.
GES’ler için ekonomik ömür 25-30 yıl olarak kabul ediliyor.
Santralin kendini amorti etmesi konutlarda ortalama olarak 7,5, ticari işletmelerde ise 5-6 yıl arasıdır. Ayrıca 30 yıl boyunca elektrik faturası ödemeyeceğinizi de
hesaba katmalısınız. Güneş enerji sisteminizin size sağlayacağı bir avantaj da
üretim fazlası enerjinizi devlete satabiliyorsunuz. İsterseniz fazla
elektriğinizi özel elektrik kurumlarına da satabiliyorsunuz. Böylece ortalama 7
yılda kara geçmiş oluyorsunuz.
Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan son düzenlemeyle isteyen
herkes 1 MW altında olmak şartıyla lisans almadan GES kurabiliyor. Hem kendi
enerjinizi karşılayıp hem de kar sağlamak istiyorsanız 500 KW kapasiteli bir
GES kurdurabilirsiniz. Bu durumda 500 kw güneş enerji getirisi ne
olur diye sorabilirsiniz.
500 KW güneş enerji santrali kurmanın standart bir maliyeti bulunmuyor. 500 KW güneş enerji santrali kurmanın maliyeti takribi olarak 450.000 USD olarak alınabilir. Kullanacağınız profiller, paneller, solar inverterler, tek/çift yönlü sayaçlar, kablo kanalı, kablo, enerji nakil hattı, trafo tesisi maliyette önemli rol oynuyorlar. Maliyetten kaçmak ve daha ekonomik çözümler düşünmek mümkündür ancak santralinizin verimsiz olmasını sağlayacaktır.
Kurduracağınız GES’in getirisinin yüksek olmasını istiyorsanız,
kaliteli malzeme kullanmalısınız. Bununla birlikte çalışacağınız firma da çok
önemlidir. Sektörde yeterli bilgisi olmayan, teknik olarak güçlü olmayan bir
firmayla çalışırsanız, santraliniz sorunlu çalışabilir.
Kurduracağı santralin getirisi, coğrafik bölgeye göre
farklılık gösterecektir. Örneğin Akdeniz, Güneydoğu Anadolu
bölgelerinde kurulan bir 1000 KW’lık bir santralin ilk yıl 200 bin dolar
üzerinde kazancı oluyor. 25 yılın sonunda yıllık kazancınız 160 bin dolara
düşebiliyor. Bu santrali Marmara, Karadeniz bölgelerinde kuracak olursanız ilk yıl 160 bin dolar civarında kazancınız oluyor. 25 yılın sonunda ise yıllık kazancınız 120 bin dolara düşebilmektedir.
Burada tekrar üstüne basa basa hatırlatıyoruz. Güneş Enerjisi
Santralleri (GES) kurmak istiyorsanız bu şimdilik sadece
fabrikanız, işletmeniz ve konutlarınız üzerine kuracağınız sistemlerle mümkün.
Ama en önemlisi kuracağınız arsaya en yakın TEİAŞ trafo merkezi tarafından bir
kapasite verilip verilmediği. Maalesef son yılında yeni trafo kapasiteleri verilmemektedir. Bunu kontrol
etmeden yola çıkmanız pek çok emeğinizin boşa gitmesine sebebiyet
verecektir. “Lokal tüket-lokal üret”– Öz-tüketim modeline göre fabrikanızın veya
işletmenizin çatısına – çatı üstü güneş enerji sistemi-
çatı üzeri GES kursanız bile muhakkak bu işin ruhsatı yerine
geçen çağrı mektubunu almanız gerekmektedir.
5 bin metrekare araziye sahip özel veya tüzel kişiler için 250
KW GES idealdir. Bu durumda 250 kw güneş enerjisi getirisi ne kadar olduğunu
hesaplayabilirsiniz.
250 KW doğru güç hesaplamasına göre doğru firma ve sistemi bulmanız önemlidir. Kar hesabı yapabilmeniz için sisteminiz doğru şekilde kurulması ve çalışıyor olması gerekiyor. Bu nedenle sektörün güçlü ve profesyonel firmalarıyla çalışmanızda yarar vardır.
Güneş enerjisinin temiz, düşük maliyetli ve sonsuz olması güneş enerjisi kurmak istiyorum 2021 yılının en
çok isteği olacağını gösteriyor.
Müstakil evinize, sitenize, apartmanınıza, fabrikanıza GES kurdurmak istiyorsanız enerji sektöründe tecrübeli bir EPC firması bulmanız şart. Sektör yeni olduğu
için deneyimsiz ve kar mantığı güden firmalar bir hayli çoğunluktadır. Güçlü
referanslara, kurumsal kimliğe sahip bir firmayla çalışırsanız ileride başınız
ağrımaz.
Kendi elektriğini kendisi üretmek isteyen özel ve tüzel
kişiler güneş tarlası kurmak için gerekli belgeler arayışına
giriyorlar. GES başvurusu için bir dosya oluşturuyorsunuz. Ama en önemlisi
kuracağınız arsaya en yakın TEİAŞ trafo merkezi tarafından bir kapasite verilip
verilmediği. Maalesef 2016 yılından beri yeni trafo kapasiteleri
verilmemektedir. Bunu kontrol etmeden yola çıkmanız pek çok emeğinizin boşa
gitmesine sebebiyet verecektir.
Dosyanızda pek çok belgenin bulunması
gerekiyor; bunlardan bazıları aşağıda sıralanmaktadır.
1.
Çağrı mektubu; Gıda
Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünden alınan marjinal tarım arazisi olduğunu
gösterir belge, hattın bağlanacağı trafo merkezi bilgisi, tapu, güneş enerjisi
santralinin teknik özelliklerini gösteren tipik Tek Hat Şeması,
2.
İl Özel İdaresi veya
Belediye tarafından onaylanmış uygunluk yazısı
3.
Tesiste kullanılacak
her ekipmanın elektriksel ve fiziksel teknik özellikleri
4.
Sistemi tasarlayan
firma bilgisi, vekaletname, faaliyet belgesi, vergi levhası, imza sirküleri
5.
Güneş enerjisi santral
projesini imzalayacak mühendisin “Elektrik Mühendisi” olduğuna dair belge
6.
ENH Enerji Nakil Hattı
Projesi
Kendi elektriğini kendisi üretmek isteyen özel ve tüzel kişiler güneş tarlası kurmak için gerekli belgeler arayışına giriyorlar. GES başvurusu için bir dosya oluşturuyorsunuz. Ama en önemlisi kuracağınız arsaya en yakın TEİAŞ trafo merkezi tarafından bir kapasite verilip verilmediği. Maalesef 2016 yılından beri yeni trafo kapasiteleri verilmemektedir. Bunu kontrol etmeden yola çıkmanız pek çok emeğinizin boşa gitmesine sebebiyet verecektir.
Kendi enerjinizi karşılamak için güneş
tarlası kurmak isteyebilirsiniz.
Bu konuda bilgi ve yardım almak için NEON SOLAR’i arayabilirsiniz. Alanında uzman ve donanımlı mühendise ne yapmalıyım diye sorabilirsiniz. Santralin
maliyeti ve sürecini öğrenmek için NEON SOLAR size her türlü danışmanlık ve desteğini sunuyor. Zamandan ve
maliyetten tasarruf yapmak istiyorsanız bize yazın.
Tarlanıza, işletmenizin yanına; fabrikanızın çatısına, sulama havuzumun üstüne güneş
tarlası kurmak istiyorsunuz ama yeterli finansmana sahip değilsiniz. Ayrıca bu
dönemde bir riske de girmek istemeyebilirsiniz. O zaman Bankalarla temas kurmak
gerekir. Tüketiminiz yeterli ise birçok banka size kredi vermeye meyillidir.
NEON SOLAR bu doğrultuda size gerekli teknik desteğe verecektir.
GES kurmak kadar, kuracağınız santralin dağıtım şirketinin trafo
merkezine uzaklığı da önemlidir. Bazı kişiler trafo merkezi ‘ne olan mesafe
önemli mi? diye düşünebilir. Arazi ile trafo merkezi arasındaki
uzaklık arttıkça kurulum maliyeti artıyor. Ayrıca dağıtım şirketi maksimum 20
km uzaklığa onay veriyor. Daha uzak olan yerlerin dosyalarına onay vermiyorlar.
Tabbi burada unutulmaması gereken nokta yeni arazilere trafo kapasitesi
verilmiyor. Öztüketim- “Lokal tüket-lokal üret” modeline
göre fabrikanızın veya işletmenizin çatısına – çatı üstü
güneş enerji sistemi- çatı üzeri ges kursanız bile muhakkak bu
işin ruhsatı yerine geçen çağrı mektubunu almanız
gerekmektedir.
Güneş tarlası kurulmasında arsa önemli rol oynuyor. Her
arsaya GES kuramıyorsunuz. İlgili mevzuatta arsa özellikleri nasıl olmalı açıkça belirtilmiş.
Öncelikle arsanız verimli toprağa sahip olmamalıdır. Arsa marjinal tarım arazi
statünde olmalı. Verimli araziye santral izni verilmiyor. Arsanızın
özellikleri;
·
Marjinal tarım arazisi
statüsünde,
·
Eğimli,
·
Güney cepheli,
·
250 KW için 5 bin, 500
KW için 10 bin dönüm ölçüsünde olması gerekiyor.
Önemli-önemli: Trafo kapasitesi artık verilmediği için arsa
kurulumları mümkün olmamaktadır.
Arazi seçiminizi yaptıktan sonra güneş
tarlası kurma süreci başlıyor. Size en yakın il tarım
müdürlüğüne gidip marjinal tarım raporu başvurusunda bulunuyorsunuz. Çevre ve
Şehircilik Bakanlığının e-sayfasında çevresel etki değerlendirme (ÇED) muafiyet
raporu alıyorsunuz.
Bundan sonra dağıtım şirketlerinin web sitelerinde açıklanan
“çağrı mektubunda almak için gereken belgeler”
listesindeki belgeleri tamamladıktan sonra enerji dağıtım şirketine
başvuruyorsunuz. Şirket her ayın ilk 20 gününde toplanıp, dosyanızı inceliyor.
Dosyanızın geçerli olması, süreci kısa tutmak adına sektörde deneyimli bir
firmayla çalışmanız yararınıza olacaktır. Burada tekrar üstüne basa basa
hatırlatıyoruz. Güneş Enerjisi Santralleri (GES) kurmak
istiyorsanız bu şimdilik sadece fabrikanız, işletmeniz ve konutlarınız üzerine
kuracağınız sistemlerle mümkün. Ama en önemlisi kuracağınız arsaya en yakın
TEİAŞ trafo merkezi tarafından bir kapasite verilip verilmediği. Maalesef 2016
yılından beri yeni trafo kapasiteleri verilmemektedir.
Bunu kontrol etmeden yola çıkmanız pek çok emeğinizin boşa gitmesine sebebiyet
verecektir. “Lokal tüket-lokal üret”– Öztüketim modeline göre fabrikanızın veya
işletmenizin çatısına – çatı üstü güneş enerji sistemi-
çatı üzeri ges kursanız bile muhakkak bu işin ruhsatı yerine
geçen çağrı mektubunu almanız gerekmektedir.